Pierwszy etap o długości 24 km rozpoczyna się w Brzozowie i prowadzi przez Starą Wieś, Blizne, Orzechówkę i Kombornię do Czarnorzek. Po drodze spotkamy wiele obiektów, przy których warto się zatrzymać. Należa do nich Bazylika Przemienienia Pańskiego w Brzozowie, Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starej Wsi, drewniany kościół Wszystkich Świętych w Bliznem z XV w., źródła minieralne, winnice, piaskowcowe skałki, rozległe widoki.
Brzozów
Brzozów położony jest w dawnej ziemi sanockiej. Miasto powstało w połowie XIV wieku. Nazwa pochodzi od lasu Brzozowe. Pod koniec XIV wieku znalazło się w posiadaniu biskupów przemyskich i do końca XVIII wieku było rezydencją jego właścicieli. Brzozów uzyskał prawo składu w 1638 roku. Po pierwszym rozbiorze Polski znalazło się w granicach austriackich. W XIX wieku zaczęto w Brzozowie wydobycie ropy naftowej, co sprzyjało rozwojowi miasta. W okresie pierwszej wojny światowej w mieście stacjonowały wojska austriackie i rosyjskie. Od 1918 roku, po uzyskaniu niepodległości przez Polskę, jest stolicą powiatu brzozowskiego. W okresie międzywojennym w Brzozowie powstały dwa uzdrowiska.
[tekst w trakcie redagowania]
Brzozów, początek trasy [0 km]
Etap rozpoczynamy przy bazylice pw. Przemienienia Pańskiego w Brzozowie.
Bazylika kolegiacka Przemienienia Pańskiego
Kościół zbudowany był w latach 1676–1686, a konsekrowany w 1688. Dwie wieże pochodzą z lat 1718–1724. Jest murowany z cegły i kamienia oraz potynkowany. Budowla jest orientowana, bazylikowo-emporowa, trójnawowa, z fasadą dwuwieżową i dwoma późnobarokowymi kaplicami po obu stronach korpusu: pierwsza Matki Bożej Ognistej, a druga Serca Pana Jezusa i św. Wincentego á Paulo. Bogate wyposażenie świątyni, barokowe i rokokowe, pochodzi z z XVII i XVIII w. W kaplicy M.B. Ognistej umieszczony jest obraz Matki Bożej Pocieszenia, zwanej Ognistą z przełomu XVI/XVII w. uważany za cudowny, koronowany w 1858 r. Obraz ten został znaleziony w zgliszczach drewnianego kościoła, spalonego przez Węgrów w w 1657 r.
W pobliżu kościoła stoi późnobarokowa dzwonnica z XVIII w. oraz budynek dawnego kolegium misjonarzey z tego samego okresu,
Z placu przed bazyliką wychodzimy przez żelazną bramkę na ulicę Mickiewicza, którą idziemy w prawo. Dochodzimy do Rynku, na którym widać ratusz. Wchodzimy na Rynek i idziemy chodnikiem przy pd.-zach. krawędzi Rynku, mając ratusz po prawej stronie. Przecinamy ulicę Kraszewskiego i idziemy prosto ulicą Schodową. Po kilkudziesięciu metrach jezdnia kończy się a dalszy ciąg ulicy Schodowej stanowią schodki, którymi można iść pieszo lub po torze dla wózków prowadzić rower.
Schody kończą się, dalej jest asfaltowa ścieżka dla pieszych. Za dwoma drewnianymi domkami skręcamy w prawo. Dochodzimy do ulicy Tysiąclecia. Skręcamy w prawo i zaraz dochodzimy do szerokiej ulicy Kościuszki. Skręcamy w lewo, idziemy ulicą Kościuszki, mijając po lewej stronie ceglaną kapliczkę, dalej sklep Biedronka.
Uwaga: jadący rowerem mogą nie skręcać na Rynku w lewo, lecz jechać prosto ulicą Mickiewicza i Kościszki do ceglanej kapliczki.
Brzozów, mostek na Stobnicy [0,9 km]
Za mostkiem na potoku Stobnica skręcamy w lewo i po schodkach schodzimy na brzeg potoku. Idziemy ulicą ogrodową wzdłuż potoku. Mijamy po prawej stronie stadion sportowy, potem ogródki działkowe. Dochodzimy do rozwidlenia dróg, przy którym jest mały placyk parkingowy. Na placyku skręcamy w lewo, zostawiają po prawej stronie dwie stare wierzby.Idziemy drogą z płyt betonowych, mając po prawej nadal ogródki a po lewej rozległą łąkę. Dochodzimy do murowanej kapliczki MB po lewej stronie. Na maleńkim skrzyżowaniu przy kapliczce idziemy prosto. Za domem o numerze 819 kończy się droga utwardzona, idziemy dalej pod górę drogą trawiastą. Wkrótce dochodzimy do wąskiej dróżki asfaltowej. Skręcamy w prawo a po kilkunastu metrach dróżka skręca w lewo i doprowadza do narożnika ogrodzenia cmentarza, przy którym skręcamy w prawo. Po kilkudziesięciu metrach dochodzimy do drogi nr 886 (ulica Rzeszowska) wprost na zakłady koronkarskie po drugiej stronie ulicy. Nie ma tutaj ani w pobliżu przejścia dla pieszych, przechodzimy ostrożnie przez ruchliwą drogę, bo chodnik jest po drugiej stronie. Idziemy chodnikiem w lewo.
Po 650 m dochodzimy do Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starej Wsi. Po drodze mijamy tablicę z nazwą miejscowości.
Stara Wieś, Bazylika [2,5 km]
Przez główne wejście wchodzimy po schodach na dziedziniec. Rowerzyści mogą wcześniej skręcić w prawo w drogę przed początkiem muru kościelnego i wejść boczną bramką, żeby nie wnosić roweru po schodach.
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starej Wsi
Świątynia została wybudowana w latach 1730-1760, konsekrowana w 1760 roku przez biskupa przemyskiego Wacława Hieronima Sierakowskiego. Budowniczymi świątyni i przyległego do niej klasztoru byli ojcowie paulini. Obecnie opiekują się nią ojcowie jezuici, którzy mieli do 2016 r. w klasztorze starowiejskim swój nowicjat. W ołtarzu głównym bazyliki znajduje się kopia cudownego obrazu przedstawiająca scenę Zaśnięcia i Wniebowzięcia NMP ukoronowana 8 września 1877 roku przez arcybiskupa Lodovico Jacobiniego, nuncjusza apostolskiego w Wiedniu, późniejszego kardynała. Od 1927 kościół ma godność bazyliki mniejszej. Przy bazylice utworzony został ogród biblijny który obrazuje historie biblijne w przystępny i oryginalny sposób
Po odwiedzeniu bazyliki wracamy do ulicy Rzeszowskiej, skręcamy w prawo i idziemy nadal chodnikiem po prawej stronie ulicy.
Następnym celem jest drewniany kościół we wsi Blizne, znajdujący się w odległości 5 km od bazyliki w Starej wsi. Po 800 m mijamy po lewej Dom Generalny Sióstr Służebniczek NMP. Po drodze będzie kilka starych drewnianych domów.
Dochodzimy do końca Starej Wsi i wchodzimy do miejscowości Blizne. Na wierzchołku wzniesienia dochodzimy do dobrze oznakowanego przejścia dla pieszych. Widzimy po prawej stronie parking i nowy kościół a po lewej stronie zabytkowy, drewniany kościół.
Blizne, kościół [7,7 km]
Przejściem dla pieszych przechodzimy na lewą stronę do starego kościoła.
Kościół Wszystkich Świętych w Bliznem
Kościół w Bliznem jest jednym z najcenniejszych obiektów drewnianej architektury sakralnej w Polsce, wpisany w 2003 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Unikatowy zespół kościelno-plebański usytuowany jest na pagórku otoczonym starodrzewem. Kościół zbudowany został przed 1470 r. w stylu gotyckim na zrąb z jodłowych bali, na kamiennym podmurowaniu. W 1549 ściany kościoła ozdobiono bogatą polichromią ornamentalno-figuralną. Kolejne warstwy polichromii nakładano w 1649 i około 1700 w stylach charakterystycznych poszczególnym okresom. W I poł. XVII w. dobudowano do kościoła wieżę. W wyposażeniu kościoła wyróżniają się: ołtarz główny z 1700 z obrazem Adoracji Matki Boskiej z połowy XVII w., dwa późnobarokowe ołtarze boczne z XVII wieku (lewy z póżnogotycką rzeźbą Madonny z lat 1515–20), późnorenesansowa ambona z 1604, drewniana chrzcielnica z I poł. XVIII w., belka tęczowa z barokową Grupą Pasji.
Wracamy tym samym przejściem dla pieszych na prawą stronę drogi i idziemy w lewo, tym samym chodnikiem. Po 300 m, na pierwszym skrzyżowaniu skręcamy w wąską drogę asfaltową w lewo a po przejściu przez mostek na Stobnicy jeszcze raz w lewo.
Po ok. 800 m dochodzimy do przystanku autobusowego Blizne Rzeki po prawej stronie. Tuż za przystankiem jest murowany dom nr 155 (dalej od drogi) a następnie dom nr 153 bliżej drogi. Za tym domem odchodzi w prawo polna droga, przy której stoi – widoczny z asfaltu – stary młyn drewniany z napędem wiatrowym. Wewnątrz zachowana jest lekko spróchniała drewniana maszyneria młyna.
Blizne, młyn-wiatrak [9,4 km]
Dojście z drogi do wiatraka i z powrotem zajmuje kilkadziesiąt sekund. Idziemy dalej prosto, po 150 m skręcamy w pierwszą drogę asfaltowa w prawo (przy skrzyżowaniu jest po lewej stronie lustro). Po 1,5 km dochodzimy do skrzyżowania “T”, skręcamy w lewo, idziemy przez mostek. Po ok. 1 km dochodzimy do szerszej drogi asfaltowej, skręcamy w lewo, idziemy chodnikiem po lewej stronie drogi.
Orzechówka, Szkoła im. Króla Władysława Jagiełły i Królowej Jadwigii [12,7 km]
Przy szkole podstawowej w Orzechówce skręcamy w prawo. Idziemy tą drogą 3 km, ostatni odcinek prowadzi przez las i stromo pod górę. Dochodzimy do miejscowości Wola Komborska i po chwili do ruchliwej drogi krajowej nr 19. Skręcamy w lewo (na Barwinek), idziemy chodnikiem po lewej stronie drogi.Na najbliższym wzniesieniu jest przejście dla pieszych i odtąd chodnik jest po prawej stronie drogi. Idziemy dalej prosto chodnikiem po prawej stronie. Wchodzimy na teren wsi Kombornia i na najbliższym skrzyżowaniu skręcamy w prawo. Przy skrzyżowaniu drogowskaz Kombornia 3 oraz tablica informacyjna ze strzałką do Winnicy Widokowej.
Kombornia, źródło mineralne Bogumiła [17,40 km]
Po niespełna 400 m spotykamy po lewej stronie tablicę z informacją o źródle siarczkowym “Bogumiła”. Do źródła, odległego o 220 prowadzi wygodna, choć stroma dróżka a na końcu schodki. Źródło jest obecnie ujęte w betonowe kręgi a woda cieknie rurką. Przepływający obok potok nie jest siarczkowy. Z powrotem trzeba wychodzić stromo pod górę.Idziemy dalej tą drogą przez ok. 1 kilometr, ostatni odcinek prowadzi przez las. Dochodzimy do zdecydowanego zakrętu w lewo, 50 m za tym zakrętem skręcamy w wąska boczną drogę w prawo, wysypaną kamieniem. Droga prowadzi przez las pod górę, potem staje się trawiasta, dochodzi do pól i łąk. Po ok. 250 m, przy pierwszym napotkanym słupie telekomunikacyjnym skręcamy w lewo i idziemy trawiastą drogą w dół i po ok. 120 m dochodzimy do drogi asfaltowej, gdzie skręcamy w prawo. Po niecałych 2 km dochodzimy do Winnicy Widokowej (po lewej stronie).
Kombornia, Winnica Widokowa [20,4 km]
To miejsce, w którym uprawia się winorośl i produkuje wino. Można go tu skosztować, podziwiając przy okazji rozległe widoki. Obsługa gości nie funkcjonuje w okresie zbiorów (koniec września).
Kombornia, Wieża Widokowa [22,5 km]
Po kolejnych 2 km dochodzimy do skrzyżowania: droga proso w dół prowadzi do Korczyny, my skręcamy w prawo, zgodnie ze strzałką “do wieży widokowej”. Wieżę widokową spotykamy po 150 m po prawej stronie. Wieża jest solidnym, murowanym budynkie. Do pomieszczenia na parterze nie mastepu, na I pietrze jest galeria fotografii a z II pietra mozna podziwiać rozległe widoki na wszystkie strony. Idziemy dalej prosto, mijając po 300 m górną stacje wyciągu narciarskiego Czarnorzeki.Stąd nieco ponad kilometr do umownego końca pierwszego etapu Brzozowskiej Trasy św. Jakuba. Ostatni odcinek przebiega przez las. Miejscami można dostrzec piaskowcowe skałki a w miarę dostępnego czasu i sił podejść w ich okolicę. Dochodzimy do terenu ogrodzonego siatką po prawej. Na końcu ogrodzenia droga w prawo w dół prowadzi do wsi Czarnorzeki, prosto szlak turystyczny do skał Prządki i zamku Kamieniec.
Czarnorzeki, umowny koniec etapu [24 km]
Możesz pokazać mapkę na swojej stronie, umieszczając link https://viaregia.opactwo.pl/mapka.php?t=vrb1 w znaczniku IFRAME.
Wykorzystane materiały:
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, Powiat brzozowski, wyd. Polska Akademia Nauk, Warszawa 1974
- Stanisław Kłos, Podkarpackie - przewodnik po województwie, wyd. BOSZ, Olszanica 2005
- Mapa Pogórze Strzyżowskie, wyd. Compass, Kraków
- Wikipedia, Wolna Encyklopedia